Herstel na de bevalling

Na een bevalling is er tijd nodig om te herstellen. Zowel lichamelijk als psychisch.

Lichamelijk herstel

Beweging is belangrijk voor je herstel. Waarschijnlijk is je conditie niet zoals je gewend was van voor de zwangerschap. De eerste 6 weken na de bevalling kun je jouw conditie opbouwen door te gaan wandelen. Voel daarbij wat je grenzen zijn en probeer dat te accepteren. Na 6 weken kun je voorzichtig gaan sporten. Wanneer je jouw buikspieren wilt trainen, begin dan met de schuine buikspieren. De rechte buikspieren hebben namelijk in de zwangerschap plaats gemaakt voor de groei van je buik. Dit beweegt weer naar elkaar toe na de bevalling, maar vaak is 6 weken na de bevalling nog een gleufje (diastase) rondom je navel voelbaar. Wanneer je die spieren gaat trainen kan dat gleufje blijvend worden. Direct na de bevalling kun je je bekkenbodemspieren gaan trainen. Zie voor oefeningen de folder ‘Net bevallen, hoe herstelt je bekkenbodem?’ Wanneer je een keizersnede hebt gehad is het ook belangrijk om je bekkenbodemspieren te trainen ondanks dat je bekkenbodem niet zo is opgerekt als bij een vaginale bevalling. Je kunt ook kiezen om onder begeleiding van een fysiotherapeut met Zwanger fit te gaan sporten. Een bekkenbodemfysiotherapeut kan je bij dit herstelproces ondersteunen indien je dit prettig vindt.

De placenta heeft een wond in je baarmoeder achtergelaten. Daardoor heb je bloedverlies. Dit wordt geleidelijk minder en mag tot 6 weken na de bevalling duren. Wanneer het bloedverlies een paar dagen gestopt is dan is de wond genezen. Tot die tijd kun je beter niet in bad gaan, gemeenschap hebben, tampons gebruiken of zwemmen. Bel ons wanneer je langer dan 6 weken na de bevalling bloedverlies hebt, je ineens ruim bloedverlies hebt of buikpijn in combinatie met koorts en/of ruikend bloedverlies.

Op zijn vroegst kun je 6 weken na de bevalling je eerste menstruatie krijgen. Dit kan ook langer duren, dit zie je met name wanneer er volledige borstvoeding wordt gegeven. Dit is normaal omdat hormonen die vrijkomen bij de borstvoeding de menstruatiecyclus onderdrukken. Je eerste menstruatie is soms wat heviger dan je gewend was voor je zwangerschap. Bedenk dat je ongeveer 2 weken voor de eerste menstruatie al vruchtbaar bent en dus weer zwanger kunt worden. Om je lichaam de tijd te geven om volledig te herstellen, is het advies om in ieder geval 9 maanden te wachten met een volgende zwangerschap, na een keizersnede een jaar.

Psychisch herstel

Soms is de zwangerschap, geboorte en babytijd geen roze wolk. In de eerste periode na de bevalling heeft 1 op de 10 vrouwen last van lichte tot zeer ernstige psychische klachten. Hoe herken je deze en wat is er aan te doen?

Postnatale depressie
Een postnatale depressie herken je aan somberheid, nergens zin in hebben, niet willen eten en niet kunnen slapen. Heb je sombere buien die niet weggaan, lig je de hele nacht wakker, kun je niet van dingen genieten (ook niet van je pasgeboren baby; misschien wil je hem ook niet vasthouden of wens je dat hij nooit geboren was), heb je geen eetlust en zie je op tegen de dag, praat daar dan over met je verloskundige of kraamverzorgende. lees verder

Bij 1 op de 10 vrouwen gaan deze depressieve gevoelens na de bevalling niet vanzelf over. Zij komen in een postpartum depressie terecht, oftewel een postnatale depressie. Deze depressie kan weken, maanden of soms langer aanhouden. Er zijn verschillende gradaties in een postnatale depressie, van licht tot zeer ernstig. Huilen, angst en prikkelbaarheid, piekeren en slecht slapen zijn de meest karakteristieke kenmerken. Soms is er extra begeleiding nodig bij het opbouwen van een goede band tussen jou en de baby. In de meeste gevallen is een postnatale depressie te behandelen met therapie, met medicijnen of met een combinatie van beiden. Dus: als je deze klachten herkent, praat er dan over en ga naar de huisarts.

Posttraumatische stress-stoornis
Wanneer er tijdens de zwangerschap bevalling en/of kraambed een ingrijpende of levensbedreigende situatie ontstaat, kan je last krijgen van angstaanvallen en flashbacks. Dit heet posttraumatische stress-stoornis (PTSS). Het gaat dan om een herbeleving van een trauma; daardoor ontstaat er angst en paniek. Ongeveer 1-2 % procent van de vrouwen heeft een traumatische ervaring tijdens de bevalling die zich uit in een posttraumatische stress- stoornis.lees verder

PTSS komt vaker voor na een ongeplande (spoed)keizersnede, bij vrouwen die te weinig begeleiding krijgen bij de traumatische gebeurtenis, en bij degenen die moeilijk met stress kunnen omgaan. Bij een posttraumatische stress-stoornis heb je last van slecht slapen door nachtmerries of steeds terugkerende beelden van de traumatische gebeurtenis. Het kan moeilijk zijn om voor je baby te zorgen omdat hij je te veel herinnert aan de traumatische gebeurtenis. Andere klachten zijn prikkelbaarheid, veel schrikreacties en overdreven waakzaamheid. Het helpt om erover te praten, zowel met je partner en familie, ons en een psycholoog.

Gerjanne is bevallingsverwerkingsspecialist. Zij heeft de opleiding gevolgd om jouw te begeleiden je nare ervaring een plek te geven. Neem gerust contact op voor de mogelijkheden en tarieven.

Kraambedpsychose
Een kraambedpsychose – ook wel postpartum psychose (PPP) genoemd – is een psychose die ontstaat na de bevalling. Je herkent een kraambedpsychose aan: wanen, hallucinaties, achterdocht en verwardheid. Voorafgaand aan de psychotische symptomen, slaap je vaak slecht, word je rusteloos, prikkelbaar of opgewonden. Deze eerste verschijnselen kunnen enkele uren tot enkele weken na de bevalling beginnen, maar ook het stoppen met borstvoeding vormt soms een aanleiding. Een postpartumpsychose komt erg weinig voor, bij 1 a 2 op de 1000 vrouwen. lees verder

Bij een kraambedpsychose kun je last hebben van enorm veel energie, wantrouwen, angst, gewelddadige gedachten, stemmen in je hoofd, hallucinaties, geen tijdsbesef of verwardheid. Je kunt het gevoel hebben dat je gek aan het worden bent. Dit kan heel beangstigend zijn. Het hoeft niet zo te zijn dat al deze symptomen tegelijkertijd optreden. Schakel zo snel mogelijk hulp van de huisarts in als je merkt dat je de grip op de werkelijkheid verliest. Als je een kraambedpsychose hebt verlies je namelijk het inzicht dat je ziek bent.

Wil je meer informatie over psychologische problemen na je bevalling? Bekijk dan de website van het Landelijk Kenniscentrum Psychiatrie en Zwangerschap.

Boeken tip!
Perfecte moeders bestaan niet. Diana Koster
Perfecte bevallingen bestaan niet. Diana Koster